efekt mandeli agata bijak orłowska
|

Efekt Mandeli (+ przykłady!)

To, że pamięć nas zawodzi nie jest żadną nowością – ale jak to możliwe, że grupa ludzi dzieli to samo fałszywe wspomnienie?

Efekt Mandeli to zjawisko, w którym duża grupa ludzi dzieli fałszywe wspomnienia o wydarzeniach, które nigdy nie miały miejsca. Nazwa pochodzi od powszechnego, ale błędnego przekonania, że Nelson Mandela zmarł w więzieniu w latach 80 (faktycznie zmarł w 2013 roku).

Spis treści

    Kiedy zginął Nelson Mandela, czyli skąd w ogóle wziął się efekt Mandeli?

    Autorką określenia “efekt Mandela” jest Fiona Broome, badaczka zjawisk paranormalnych. W 2009 roku opublikowała post w mediach społecznościowych, w którym stwierdziła, że ma żywe wspomnienie na temat śmierci Nelsona Mandeli w więzieniu w latach osiemdziesiątych. Komentujący szybko przekazali jej, że nie jest w swoich wspomnieniach osamotniona – było to tym dziwniejsze, że w 2010 roku sam Nelson Mandela jeszcze żył!

    Zjawisko wywołało ogromne poruszenie i zaczęto odnajdywać inne przykłady na grupowo dzielone fałszywe wspomnienia (przykłady znajdziesz w dalszej części artykułu).

    Podróże w czasie i alternatywne wszechświaty. Wyjaśnienia efektu Mandeli

    Sama Fiona Broome jest zwolenniczką wyjaśnienia paranormalnego – spekulowała, że być może zjawisko efektu Mandeli jest dowodem na istnienie równoległych rzeczywistości. Inni sugerowali, że być może odpowiedzią są podróże w czasie (co z resztą szybko stało się tematem memów).

    Ten blog jest jednak poświęcony naukowemu badaniu umysłu, skupmy się więc na wyjaśnieniach mieszczących się w ramach tej nauki.

    Efekt Mandeli jest przykładem fałszywego wspomnienia wywołanego u wielu ludzi równolegle przez podobne lub te same czynniki. W przypadku fałszywego wspomnienia o śmierci Mandeli w latach 80 kluczową rolę mogły odegrać na przykład fałszywe doniesienia prasowe i wprowadzające w błąd zdjęcia, czy śmierć innego południowoafrykańskiego aktywisty, Steve’a Biko.

    Przykłady na efekt Mandeli

    Obecnie przykładów na efekt Mandeli są setki (a może nawet tysiące) – oto kilka z nich, moim zdaniem najciekawszych.

    efekt mandeli agata bijak orłowska

    Luke, to ja jestem twoim ojcem

    W filmie “Gwiezdne Wojny: Imperium kontratakuje” jest jedna z najważniejszych scen w całej kultowej serii. Tym dziwniejsze, że tak wiele osób zapamiętało ją niepoprawnie!

    Powszechnie uważa się, że Darth Vader wypowiedział kwestię “Luke, to ja jestem twoim ojcem”, gdy w rzeczywistości nie padło imię, bohatera, a kwestia brzmiała “Nie, to ja jestem twoim ojcem”.

    Czarna końcówka ogona Pikatchu

    Wiele osób (w tym ja) pamięta, że Pikatchu, słynny pokemon, miał czarną końcówkę ogona. W rzeczywistości nie ma i nigdy nie było takiej wersji – cały ogon Pikatchu jest żółty.

    efekt mandeli agata bijak orłowska
    efekt mandeli agata bijak orłowska

    Monokl pana Monopoly

    Podobnie wiele osób pamięta, że pan Monopoly występujący na serii gier planszowych, które dzielą rodziny i rozbijają małżeństwa, ma w oku monokl. Okazuje się, że nie!

    Spodnie na szelkach Myszki Miki

    Ewidentnie dziecięce wspomnienia nie są najrzetelniejsze, bo kolejny przykład znowu dotyczy postaci bajkowej. Myszka Miki miała czerwone spodenki – to wiemy wszyscy – czemu jednak wiele z nas pamięta, że były one na szelkach, choć tych szelek w rzeczywistości nigdy nie było?

    myszka miki efekt Mandeli agata bijak orłowska

    Podobne wpisy

    Dodaj komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *